Polskie ślady w Odessie - Spotkanie z Tomaszem Kubą Kozłowskim
24 maja 2023 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Mogilnie odbyło się spotkanie autorskie z Tomaszem Kubą Kozłowskim pracownikiem Domu Spotkań z Historią w Warszawie. Tematem prelekcji były „Polskie ślady w Odessie”.
Odessa, tętniące życiem miasto portowe nad Morzem Czarnym, ma bogatą, wielokulturową historię. Znaczący wpływ na przeszłość i rozwój tego czarnomorskiego portu miała społeczność polska. Wraz z założeniem miasta na mocy ukazu carycy Katarzyny II z lipca 1795 roku ponad 100 polskich rodzin szlacheckich przybyło do miasta z zamiarem poprawienia swojego bytu. Wybitni Polacy wnieśli swój wkład zarówno w architekturę i sztukę także kulinarną i gospodarkę miasta.
Prelegent zaprezentował słuchaczom ślady polskiego dziedzictwa w Odessie, podkreślając znaczenie kluczowych miejsca i wydarzenia na trwałe wpisujące się w materialne i niematerialne dziedzictwo trwałe dziedzictwo tej wielokulturowej społeczności.
Z biegiem lat społeczność polska w Odessie rozwijała się, a wielu polskich kupców, handlarzy i rzemieślników przyczyniło się do dobrobytu i bogactwa kulturowego miasta.
Z Odessą związani byli między innymi pisarze: Julian Ursyn Niemcewicz, Józef Ignacy Kraszewski, Adam Mickiewicz, wynalazca – twórca pierwowzoru łodzi podwodnej Stefan Drzewiecki , architekci: Feliks Gąsiorowski, Lew Włodek, Mikołaj Tołwiński, Władysław Dąbrowski. Na początku XX wieku powstał w Odessie „Dom Polski”. W mieście istniały dwie księgarnie polskie, ostatnią zamknięto w 1990 roku. Jedną z największych aptek prowadzili Gajewski i Popowski. Działało tu wielu polskich lekarzy, adwokatów i inżynierów.
W 1913 roku kompozytor i pedagog Witold Maliszewski założył Konserwatorium w Odessie i został jego pierwszym dyrektorem.
Po rewolucji w 1917 r. miasto straciło swoją wyjątkową rolę by ją odzyskać po upadku Związku Radzieckiego.