„Światy równoległe - nauka i sztuka” – podsumowanie projektu

Miejska Biblioteka Publiczna w Mogilnie zakończyła realizację zadania „Światy równoległe - nauka i sztuka”. Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu Partnerstwo dla Książki 2023.

Projekt biblioteki miał na celu przypomnienie postaci patronów 2023 roku: Pawła Edmunda Strzeleckiego, Jana Matejki i Mikołaja Kopernika. Każda z tych postaci swoje wybitne zasługi odniosła w innym z dostępnych człowiekowi światów. W ramach projektu „Światy równoległe - nauka i sztuka” użytkownikom biblioteki przypomniano Wszechświat Mikołaja Kopernika, Ziemię Edmunda Strzeleckiego i świat ducha i sztuki Jana Matejki.

Sejm Rzeczpospolitej Polskiej patronem roku 2023 ogłosił Pawła Edmunda Strzeleckiego w 150. rocznicę śmierci tego wybitnego badacza, podróżnika, odkrywcy i filantropa, pierwszego Polaka, który okrążył indywidualnie kulę ziemską w celach naukowych. Edmund Strzelecki – wybitny geograf i podróżnik – znany jest przede wszystkim jako eksplorator Australii.

Pierwszym spośród zorganizowanych przez mogileńską placówkę elementów zadania był spektakl multimedialny z muzyką na żywo „Aborygeni rdzenni Australijczycy”. Gośćmi biblioteki byli: Marek Tomalik – podróżnik, dziennikarz prasowy i radiowy, pasjonat i znawca Australii oraz Kwartet Czerwie – jeden z czołowych polskich zespołów grających muzykę do filmów niemych łączący dźwięki alternatywne, m. in. jazzu, etno i muzyki eksperymentalnej.

Spotkanie z niesamowitą muzyką, która współgrała z filmowym obrazem roślinności, piasków czerwonej ochry, rozgwieżdżonego nieba i przyrody Antypodów, a przede wszystkim ludzi – Aborygenów – i głosem Marka Tomalika, dotykało istoty kultury i przekazywanej ustnie tradycji rdzennych mieszkańców Australii.

Głos Marka Tomalika prowadził uczestników przez tragiczną historię od skolonizowania Australii przez białego człowieka, eksterminacji i próby przymusowej asymilacji rdzennych mieszkańców, po ukazanie ich kultury i sztuki. Prelegent wiele uwagi poświęcił ogromnej wiedzy Aborygenów zdobywanej przez przekazy ustne i znajomość symboliki rysunków naskalnych, a także filozofii życia w nieskończonej teraźniejszości i szacunku do natury. Muzyka potęgowała siłę oddziaływania przedstawianych obrazów i dodawała głębi przekazowi.

Podczas spotkania odbyła się również prezentacja książki Marka Tomalika „9 ognisk” , której tematem są rozważania powstałe podczas rozmów z przyjaciółmi przy ogniskach w Australii i Meksyku. To wręcz metafizyczna podróż po zakamarkach świata, także tego nieodkrytego świata w nas samych.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2023 rokiem Jana Matejki w związku ze 185. rocznicą urodzin artysty, 130. rocznicą jego śmierci oraz 125. rocznicą powstania pierwszego biograficznego muzeum na ziemiach polskich – Domu Jana Matejki.

Młodym użytkownikom biblioteki Jan Matejko został zaprezentowany podczas wakacyjnych warsztatów plastycznych, które przeniosły uczestników w świat sztuki i nauczyły tworzenia portretów.

Dla najmłodszych oraz dla młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie zorganizowano konkurs plastyczny na portret przyjaciela pod hasłem "Mój król, moja królowa – tworzymy poczet przyjaciół". Prace pokonkursowe i powarsztatowe zaprezentowano w holu biblioteki.

11 października 2023 roku w sali konferencyjnej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mogilnie można było wysłuchać prelekcji „Matejko – kiczmen czy geniusz?” Łukasza Wudarskiego.

Łukasz Wudarski to popularyzator i historyk sztuki, który prowadzi wykłady z historii sztuki, a w telewizyjnym programie „Bulwar Sztuki” analizuje malowidła, które na stałe wpisały się w historię światowej kultury. Łukasz Wudarski jest dyrektorem Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury, gdzie prowadzi Dyskusyjny Klub Jednego Obrazu, w którym wspólnie z publicznością analizuje największe dzieła sztuki.

Prelegent zaprezentował Jana Matejkę jako postać szczególnie zasłużoną dla rozwoju kształcenia plastycznego w Polsce.

Jan Matejko był pierwszym dyrektorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, który z wielkim zaangażowaniem zabiegał o jej rozwój. W pierwszej fazie twórczości Jan Matejko starał się być sumieniem narodu, z czasem zaczął tworzyć „ku pokrzepieniu serc”. Jego obrazy pełne są symboli i odniesień do historii Polski. Inspiracją dla artysty były dzieła wielkich europejskich twórców, między innymi Paula Delaroche czy też Carla von Piloty.

Jan Matejko zasłynął jako twórca wielkoformatowych płócien historycznych, do najznamienitszych należą Stańczyk, Kazanie Skargi, Konstytucja 3 maja czy też powszechnie znana Bitwa pod Grunwaldem. To malarz, twórca malarstwa historycznego, w tym Pocztu Królów i Książąt Polski oraz obrazu "Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem".

Rok 2023 został ogłoszony przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej rokiem Mikołaja Kopernika w związku 550. rocznicą urodzin astronoma, ekonomisty, medyka.

Mikołaj Kopernik wybitny naukowiec najczęściej kojarzony jest z astronomią. Przypomnienie tej postaci zwróciło uwagę młodych użytkowników biblioteki na astronomię jako pasjonującą dziedzinę życia – pasjonujący Wszechświat. Przypomniało też jego najbardziej znane wydane drukiem dzieło "De revolutionibus orbium coelestium".

Dla dzieci korzystających z biblioteki odbyły się wakacyjne warsztaty plastyczne "Układ Słoneczny moimi oczyma". Uczestnicy wykonali prace zgodnie z tematem wykorzystując różne techniki plastyczne m.in. kolaż, temperę i pastele olejne. Na kartkach papieru formatu A3 powstały układy słoneczne wyłącznie na podstawie wyobraźni dzieci, które stworzyły układy nieznanych nam słońc i galaktyk. W holu biblioteki zaprezentowano dostępne w bibliotece publikacje dzieł Mikołaja Kopernika oraz opracowań związanych z postacią tego wybitnego naukowca. Uzupełnieniem wystawy były publikacje poświęcone astronomii, mogące przyciągnąć uwagę czytelników biblioteki i zachęcić ich do zainteresowania się tą dziedziną wiedzy.

8 listopada 2023 r. gościem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mogilnie była dr Grażyna Leśniewska, ekonomistka, członkini Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii o. Grudziądz, do 2020 r. dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Mikołaja Kopernika Ekonomisty, autorka publikacji „Grudziądz z Kopernikiem w tle”.

Prowadząca przybliżyła słuchaczom postać Mikołaja Kopernika, nie tylko jako astronoma, ale przede wszystkim człowieka, który obdarzony był wieloma talentami i w wielu kwestiach wyprzedzał czasy, w których żył. Był typowym przykładem „człowiekiem renesansu”.

Jako lekarz nigdy nie stosował powszechnego wówczas upuszczania krwi, a mikstury z ziół i przypraw. Jako administrator wizytował wsie i podległe tereny m.in. zaopatrując chłopów w potrzebne sprzęty. Jako kartograf – jego zainteresowania wiedzą geograficzną, która pomocna była do badań astronomicznych – przydawały się również przy tworzeniu map. Wreszcie jako ekonomista, który wykonał tytaniczną pracę badania jakości i wartości monet w czasach, gdy miało miejsce „psucie pieniądza”. Jego teoria monetarna stała się ponadczasowa.

Prelekcji towarzyszyła chętnie oglądana wystawa numizmatów z czasów Mikołaja Kopernika i z uczonym oraz wystawa wszystkich wydanych przez Pocztę Polską znaczków pocztowych z jego wizerunkiem, o której w przystępny sposób opowiedziała dr Leśniewska.

Prelegentka przekazała bibliotece autorską książkę „Grudziądz z Kopernikiem w tle”, publikację Nicolaus Copernicus wydaną przez Narodowy Bank Polski oraz okolicznościową monetę wybitą w 2022 roku z okazji 500. rocznicy wygłoszenia traktatu "O szacunku monety".

 Warsztaty dla dzieci oraz prelekcje dla dorosłych użytkowników biblioteki były dostępne na żywo na fb placówki.

Projekt „Światy równoległe - nauka i sztuka”

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”.